May 2006 Reading List

Bago ko muna bilihin ang librong matagal ko nang gustong bilihin, dapat basahin muna ang mga sumusunod. Parusa ito sa sarili sa pagbili nang pagbili kahit kaunti ang panahon sa pagbabasa.

1. "Slave Dancer" ni Paula Fox--magandang historical fiction daw; Newbery Medal winner
2. "All Alone in the Universe" ni Lynne Rae Perkin--prequel ng Newbery Medal 2006 winner
3. "What Jamie Saw" ni Carolyn Coman--Newbery Honor winner; kontrobersiyal ang nilalaman
4. "Afternoon of the Elves" ni Janet Taylor Lisle--Newbery Honor din at lirikal daw ang pagkakasulat
5. "The Goose Girl" ni Shannon Hale--autor ng "Princess Academy" na gusto ko ring bilihin at basahin
6. "Godless" ni Pete Hautman--National Book Award para sa Young People's Literature
7. "Ella Enchanted" ni Gail Carson Levine--Newbery Honor Book at retelling ng Cinderella
8. "Keesha's House" ni Helen Frost--Printz Honor Book at nasa anyo ng tula
9. "Naughts and Crosses" ni Malorie Blackman--rekomendado ng artistang gumanap bilang Hermione
10. "Walk Two Moons" ni Sharon Creech--Newbery Medal winner
11. "Notes from a Liar and Her Dog" ni Gennifer Choldenko--autor ng Newbery Honor book na "Al Capone Does My Shirts"

Huling Nabasa (Sa susunod na lang ang blog)
1. "The Wright 3"--Isang araw kong nabasa at ibig sabihin, masarap basahin. Nag-enjoy ako sa pagkakasulat at sa sinasabi ng nobela.
2. "Danny the Champion of the World"--Sa wakas, natapos ko na rin pagkaraan ng matagal na pagkakahinto. Natuwa ako sa kapilyuhan ng mag-ama sa nobela. May himig na Marxista sa nobelang ito.

Huling napanood:
"Scent of a Woman"--Kinurot ang puso ko't napaiyak ako. Galing ng pagkakaarte. Hindi ko napansin ang puro daldalan dahil sa mabisang pagganap tungkol sa halaga ng buhay, sa pagpapatuloy mabuhay, at sa pagpapanatiling buo ng kaluluwa kahit pilantod o bulag ang katawan.

Post-Baguio Readings

“Dear Peter Rabbit” ni Alma Flor Ada—Bagong paraan ng pagkukuwento sa isang picture book, gamit ang teknik na epistolaryo o mga sulatan ng mga kilalang tauhan sa aklat pambata at fairy tales. Hindi lubos na maiintindihan ang aklat kapag hindi nabasa ang aklat nina Peter Rabbit, Goldilocks, Little Red Riding Hood, at Three Little Pigs. Pinakagusto kong bahagi sa aklat ang pagdaragdag ng manunulat na si Goldilocks ay anak ni Mr. McGregor na binalak hulihin si Peter Rabbit. Nakakaaliw ang pagkukuwento kahit na sanitized version ang kuwento ng Three Little Pigs.

“Russell The Sheep” ni Rob Scotton—Kuwento ng isang sheep na hindi makatulog sa gabi at ginawa ang lahat—mula sa paghahanap ng tamang lugar sa pagtulog at pagbibilang—para hagilapin ang antok. Para sa mga malilikot na bata na hirap sa pagtulog. Mainam ang gamit ng exaherasyon sa kuwento bilang elemento ng humor (e.g. mabibilang ba ng dalawang beses ang mga bituin sa gabi?).

“Lilly’s Big Day” ni Kevin Henkes—Isa sa mga paborito kong picture book ang “Owen” ni Henkes; ngayon, pinahanga naman niya ako sa tauhan niyang si Lilly na gustong-gustong maging flower girl sa kasal ng kaniyang guro. Nagpresenta siya bilang flower girl, nagpraktis pa pero hindi siya ang pinili. Sa huli, natanggap niya ang balita at nagpresentang maging assistant ni Ginger, ang mas batang flower girl. Aliw ang eksena ng martsa sa kasal. Lalo na’t ayaw maglakad ni Ginger. Natupad ni Lilly ang maglakad sa papuntang altar, habang karga ang bata.

“Olivia” ni Ian Falconer—Isa sa mga tauhan sa children’s literature na naitampok sa postage stamp ng US. Pero ngayon ko lamang ito nabasa. Nagustuhan ko ang kuwento dahil sa masaya nitong nilalaman. Ito’y hindi kuwento ng baboy na kakatayin tulad ni Wilbur sa “Charlotte’s Web.” Gusto ko rin ang pagbasag sa imahen ng baboy na antukin. Si Olivia sa aklat ay magulo, mahilig sa damit, may alagang hayop, mahil magbasa, may interes sa painting at museo at may nakukuhang inspirasyon sa mga sining. Kahanga-hanga ang makabasa ng isang biik na may kultura tulad ng pagkahanga ko kay Butsiki, sa “Unang Baboy sa Langit” na ubod nang linis.

“And If the Moon Could Talk” ni Kate Banks—Kapansin-pansin ang disenyo ng kuwento na halinhinan ang paglalarawan sa loob at labas ng silid ng isang bata. Gayundin ang pagtalakay sa kalikasan at mga ritwal bago matulog. Romantiko ang mga imahen ng paghaplos ng dilim sa disyerto, sa mga leon, sa mga tala, sa dagat, at ang pagningning ng buwan. Para sa akin, mas mainam ang aklat na ito kaysa sa klasikong “Goodnight Room.”

“The Story About Ping” ni Marjorie Flack—Naalala kong ikinukwento ito sa amin ng guro noong kinder ako pero ngayon ko natuklasan ang aklat na ito. Naalala ko lang noon, may isang maliit na bibe na pinapalo kapag nahuhuli siya sa pagsakat sa bangka. Hindi naman ako ipinagkanulo ng aking gunita. Iyon pa rin ang kuwento. Isang bibe, si Ping, na ayaw mapalo kaya nagpasya siyang matulog sa labas para makaiwas sa malupit na parusa. Doon nagsimula ang kaniyang mga di kanais-nais na pakikipagsapalaran—ang muntik nang maging ulam sa hapunan ng isang Tsinong pamilya. Hindi ko gusto ang sinasabi ng aklat. Laban ito sa paggalugad ng mga bata sa kanilang daigdig. Marahas din ang pagpaparusa sa tauhan. Isa itong halimbawa ng panitikang pambata na pumapabor sa matatanda at sa otoridad. Tradisyonal at makaluma ito at tiyak kong magugustuhan ng nakapangyayari. Hindi disiplina ang itinuturo ng aklat kundi bulag na pagsunod at pagyuko sa pagmamalabis ng nasa kapangyarihan.

“The Last Puppy” ni Frank Asch—Heto na naman ang isang poetika ng aklat pambata, tulad ng “Leo the Latebloomer.” Pinapaksa nito ang pagiging dehado ng bunso at ng pinakabata sa magkakapatid na tuta at ang mga insidente na siya lagi ang hindi napapansin. Sa wakas, matitikman niya ang pagkilala, pagtanggap at pagmamahal sa isang bata na umangkin sa kaniya bilang “una niyang tuta.”

“Grandfather’s Journey” ni Allen Say—Bukod kay Tomie de Paola, ito pa lamang ang aklat pambata na nagustuhan ko na tumatalakay sa kasaysayang pampamilya ng manunulat. Mainam ang pagkakasulat at pagkakaguhit ng manlilikhang si Say, idagdag pa ang mahalaga nitong pinapaksang mga Asyano sa Amerika. Gusto ko ang pagkakaguhit ng lawak ng karagatan, ang masigasig na ilog, ang ginintuang kabukiran, ang pagkakatagpo ng iba’t ibang lahi. Naalala ko ang talambuhay ni Carlos Bulosan, isang Pilipino, na nanahan at nagtrabaho sa Estados Unidos. Bakit walang akdang Filipno na katulad nito? Buti pa ang mga Hapon, mayroong Caldecott Medal at Newbery na pumapatungkol sa kanilang kasaysayan sa U.S. Sa paglalakbay ng lolo ni Allen Say sa Amerika, lagi’t lagi niyang naaalala ang iniwang bansa. Sa kaniyang nostalgia sa pagiging destierro at paggunita sa mga bundok at ilog ng kaniyang nilisan, nag-alaga siya ng mga ibon sa kaniyang kuwarto para marinig at mabuhay sa kaniyang espasyo ang bayan niya. Napakarikal niyon maging ang pagtukoy na ang kanilang buhay pagkaraan ng digma ay ikinalat tulad ng dahon sa sigwa.

“The Hello, Goodbye Window” ni Norton Juster—Caldecott Medal winner ngayong 2006. Hindi ko gusto ang mga ilustrasyon. Masyadong pambata at masyadong pa-cute para sa aking panlasa. Ngunit nagustuhan ko ang nilalaman. Heto pa lang yata ang picture book na Amerikano na napaka-Filipino ng nilalaman. Ganito ang mga hulma ng nagwawagi sa PBBY. Ukol ito sa pagdalaw ng bata sa tahanan ng kaniyang lolo at lola. Sa aklat, buhay na buhay ang karakter ng lolo, lola, at ng batang tauhan. Sentro sa kanilang masayang buhay ang isang bintana na sa pananaw ng bata’y nagdudulot ng salamangka sa kanilang buhay at naghuhudyat ng pagdating at pag-alis ng bata. Halos benign ang kanilang mundo—ito’y isang kuwentong walang conflict pero ramdam na ramdam ko ang puso ng kuwento—ang paglalaro sa hardin, pagtugtog ng harmonica, ang pagluluto, ang pagtingin sa tala, ang pagharaya sa binatana.

Huling Napanood:

“Squid and the Whale”—Hindi nasayang ang oras ko. Naalala ko ang “Happiness” at ang “Storytelling” sa pelikulang ito. Kakaiba ang screenplay sa pagtalakay ng buhay ng dalawang manunulat na maghihiwalay na; bago rin ang pagtalakay sa coming-of-age ng dalawang anak nilang lalaki. Gayumpaman, di ako komportable sa depiksiyon ng mga manunulat sa pelikulang ito.

Magpaparamdam Muna Ako

Kasi, ang tagal kong nawala.

Hindi naman sa tinatamad ako, pero medyop toxic ang pagtatapos ng buwan ng Marso. At ang dami ko ring ginawa noong unang linggo ng Abril hanggang mag-Semana Santa.

Nagbalik ako sa Hong Kong para sa aking kaarawan. Saka na lang muna ang mga photos. Sa dami, hindi ko malaman kung paano pagkakasyahin sa Flickr account ko. Natupad naman ang gusto ko sa ikalawang pagbabalik doon: nakasakay ako ng Star Ferry sa gabi, nakasakay ako ng lumang tram sa Hong Kong Island, at nakapunta ako sa dalawang museo para sa sining at kasaysayan. Dito ko napagtanto na may kaluluwa pala ang isang lugar na minsan kong tinawag na "mall" lamang ng Pilipinas.

Ilang araw pagkaraan ng Hong Kong, umakyat naman ako sa Baguio. Una ko itong appearance sa madla pagkaraan ng lahat ng aberya. Masaya pala ang pakiramdam na may ibinabahagi ka sa mga batang manunulat. Masarap din ang pakiramdam na alam mong may magagawa ka pa sa mundong ito. Para sa akin, sapat na ito para mabuhay muli ako. Natutuwa rin ako sa karanasan bilang panelist at mentor sa writeshop para sa panitikang pambata. Una, talagang interes ko ang panitikang ito. Pangalawa, naging magaan ang trabaho dahil magaang kasama ang iba pang mentoring panelists. Marami akong natutunan sa personal na karanasan, lalo na sa pagdukal ng karanasan bilang materyal sa lektyur ni Luis Gatmaitan. Iyon din ang natutunan kong bago sa bisa ng pananaliksik at ang pagtataguyod ng kabihasnang Filipino sa panayam ni Heidi Abad ukol sa bago niyang aklat ukol sa mga cultural icons. Teorya ukol sa mabisa at makabuluhang panulat para sa kabataan naman ang hatid na impormasyon ni Lalaine Aquino. Simple pero matalas ang talinong ibinigay ni Dean Jaime An Lim para sa mga writing fellows.

Hindi naman ako nahuli sa pagbabasa, bagamat talagang nasira ang aking reading program.

Kahuli-hulihan kong nabasa ang "The Little Engine That Could" (ni Watty Piper) na binili ko sa ukay-ukay ng mga libro sa SM City Baguio, kasama ng ibang panelists. Klasiko at kompletong bersiyon ang nakuha ko. Rekomendado rin ito ni Heidi sa akin. Pagkaraang mabasa, saka ko nasabi kung bakit ito naging klasiko--nasa pormula ng repetisyon, gumagamit ng personipikasyon, cute ang mga tauhan. May musikalidad din sa dialogo. Pero higit pa rito, pinatatatag nito ang loob ng mga bata. Sense of achievement? Marahil. O simpleng pagkilala sa kanilang potensiyal.

Mga huling napanuod:
"Nanny McPhee"--mas masayang bersiyon ng Mary Poppins. Gusto ko tuloy mabasa ang librong pinagbatayan ng pelikula.
"Ice Age 2"--masaya naman, natuwa ako sa mga interteksto; may mga eksenang pangmatanda pero sa kabuuan, mainam ang animation. Kinakitaan ko rin ito ng mga elemento mula sa epiko.
"Thief Lord"--mas maganda pa rin ang aklat ni Cornelia Funke pero sa pelikula, lubos kong nakita ang lunang Venice.
"Paradise Now"--ngayon lang ako muling nakapanuod ng matibay na wakas o ending ng pelikula; binigyan nito ako ng bagong pananaw ukol sa krisis ng mga Palestino sa Israel.
"Match Point"--napaka-Pilipino ng kuwento; naaalala ko ang mga kuwento ng panlilinlang sa mga relasyon. Ngunit matalino ang pagkakahawak ni Woody Allen sa kaniyang materyal. Patunay ito na kahit gasgas ang materyal, magiging bago ang atake sa naratibo. Maikakategorya ko ito bilang isang film noir. Kinilabutan ako sa sinasabi ng kuwento: na minsan, mas maiging maging masuwerte kaysa dakila.
"Derailed"--Nakita ko na naman ang Chicago sa pelikula! Ok, sige na nga, manonood ako ng komersiyal na pelikula. Ang tagal kong hindi nakapanood kaya patol lang nang patol. Misteryoso naman ang kuwento bagamat may mga bahagi na matutukoy mo na ang lihim sa likod ng panggigipit sa isang lalaking nasa bingit ng kawalang-pag-asa. Tila cautionary tale ito sa sinomang nais mangaliwa.
"Family Stone"--Pampasko pero akma pa rin kahit napanuod ko ng summer dito. Muli, napaka-Pilipino ng materyal. Gusto ko ang paglalangkap ng komedi at drama; dagdag na puntos dito ang halaga na idinidiin ukol sa pamilya.
"Red Balloon"--Isang short film ng France na nagtataglay ng poetika at elemento ng panitikang pambata. Dinala ko ang kopya sa Writeshop sa Baguio at ipinanuod ko sa mga fellows. Nagustuhan naman nila itong tila silent film na naratibo. Mahuhulog ang loob ng lahat sa pagkakaibigan ng isang bata sa isang pulang lobo.
"Children of Heaven"--Muli kong pinanuod makaraang makahanap ng sariling kopya sa HK. Super recommended ko ang pelikulang ito sa mga kaibigang nagbabasa ng blog na ito. Napakasimple pero napakabisa ng kuwento. Patunay ito sa kadakilaan kahit simple ng ambisyon ng mga batang may malasakit sa kapwa.

At para sa Semana Santa, nagpakalunod kami sa first season ng "Grey's Anatomy". Tama ang sabi ng mga review, nakaka-adik. Gusto ko ang pagiging tao ng mga doktor, habang hawak nila ang scalpel sa pagbubukas ng mga lamang-loob ng kapwa. Dalawang episodes na lang, matatapos ko na. Ayaw ko munang mamaalam sa kanila.

Ngayon lamang muli ako naadik sa t.v. series matapos ng 24 at Desperate Housewives. At hindi ko ito pinagsisisihan.